Noem het een Wet van Leven

"There was a farmer who grew excellent quality corn. Every year he won the award for the best grown corn. One year a newspaper reporter interviewed him and learned something interesting about how he grew it. The reporter discovered that the farmer shared his seed corn with his neighbors. “How can you afford to share your best seed corn with your neighbors when they are entering corn in competition with yours each year?” the reporter asked.
“Why sir,” said the farmer, “Didn’t you know? The wind picks up pollen from the ripening corn and swirls it from field to field. If my neighbors grow inferior corn, cross-pollination will steadily degrade the quality of my corn. If I am to grow good corn, I must help my neighbors grow good corn.”
So is with our lives... Those who want to live meaningfully and well must help enrich the lives of others, for the value of a life is measured by the lives it touches. And those who choose to be happy must help others find happiness, for the welfare of each is bound up with the welfare of all...
-Call it power of collectivity...
-Call it a principle of success...
-Call it a law of life.
The fact is, none of us truly wins, until we all win!!"

Dit verhaal vond ik op internet en deelde het met een FB-groep die over zelfvoorzienend  leven gaat. Er waren veel mensen die de knop “like” indrukten, maar de reacties die mensen gaven toonden dat niet iedereen de strekking van het verhaal had begrepen.  Men begreep de connectie met zelfvoorzienend ook niet.

Nu is zelfvoorzienend zo’n begrip dat op verschillende manieren begrepen zou kunnen worden.  We zouden het letterlijk kunnen opvatten;  het is een methode waarmee ik zelf in mijn basis behoeftes voorzie.  Het gaat om mij, als individu. Er blijken nogal wat mensen te zijn die een voorkeur hebben voor deze omschrijving, ze beschouwen zichzelf als een einzelgänger, een lone wolf,  een eenzame cowboy die een zakkende zon tegemoet rijdt, een “Dirty Harry”, kortom een individualist. Niet zelden gaat het om mensen die ook een grote belangstelling hebben voor “off the grid” leven, voor jacht en of om “preppies”die zich voorbereiden op een naderende wereldramp en zich daar op verschillende manieren op voorbereiden.  Het is niet alleen dat ze het gevoel hebben dat ze er alleen voor staan, ze zien de ander ook als opponent.   

Een mildere variant weerspiegelt het neoliberale gedachtengoed; we moeten het ieder voor onszelf zien te redden.  Zelf met alle denkbare middelen voldoende geld verdienen om je eigen huis, je eigen tuin te kunnen aanschaffen zonder rekening te hoeven houden met de behoeften van andere of de overheid, zonder rekening te houden met morele bezwaren. Wie dat niet lukt heeft pech gehad.

Er bestaat ook een consumenten variant; geheel zelfvoorzienend je eigen zeep leren maken, maar alle ingrediënten middels internet aanschaffen.  Cursussen volgen die je een goed zelfvoorzienend gevoel geven waarna je thuis in je doorzonwoning of tweekamerflat nageniet met een bakje Nespresso (what else).

Dan zijn er ook mensen, en hun aantal neemt helaas toe, die noodzakelijkwijs steeds meer zelfvoorzienend leven. Ze hebben geen geld om allerlei luxe benodigdheden aan te schaffen.

En mensen die er vooral een manier in zien om zelf aan goed gezond voedsel te komen door het zelf te verbouwen.  En/of een manier om een eigen huis te bouwen. Het gaat hen vaak meer om een pragmatische aanpak.    

De laatste twee benaderingen staan samenwerking met anderen niet in de weg. Dus in plaats van zelfvoorzienend zou je ook kunnen spreken van samenvoorzienend.

Voor sommigen betekent dit dat ze ook het liefst in groepen van gelijkgestemde geesten willen leven waarin gezamenlijk gezorgd wordt voor de basisbehoeftes.

In de reacties op het artikel kwam daarom de tegenstelling tussen individualisme en leven in een groep herhaaldelijk naar voren.

Andere reacties bestonden uit de bekende stokpaardjes die mensen weer van stal haalden, ook al hadden ze voor het onderwerp geen enkele relevantie, en de gebruikelijke dooddoeners van New Age piekeraars; “het is zoals je het zelf ervaart”, “het is waar je je goed bijvoelt”, “het is wat jij wilt dat het is”.  

Tenslotte waren er de mensen die in het verhaal of de inleiding dogma’s meende te moeten lezen. Ik ben, maar dit geheel terzijde, op internet nog nooit iemand (filosofen niet meegerekend) tegengekomen die begreep wat het woord dogma echt betekende.  Zie dat het woord wel steeds vaker gebruikt wordt, maar zelden in de juiste betekenis.

De anecdote;

Het verhaal vertelt niet of de boer die jaarlijks zulke uitstekend graan verbouwt alleen leeft of met een gezin.  Het is ook niet duidelijk of hij geheel zelfvoorzienend is of daadwerkelijk samenwerkt met andere boeren.  De controverse individualist versus groep is feitelijk niet aan de orde.

Waar het om gaat is dat de boer inziet dat eigenbelang hetzelfde is als het belang van zijn buren – er is geen tegenstelling.  In wezen is dit hoe de natuur werkt.

In de moderne samenleving speelt het eigenbelang een grote rol zonder dat er oog is voor de grotere verbanden. Juist dat maakt de levensstijl van de huidige generaties  zo destructief.  Het verhaal van de graan verbouwende boer laat een ander filosofisch inzicht zien. Maar blijkbaar een waar in ieder geval zelfvoorzienende mensen moeite mee lijken te hebben.

Tom Verhoeven

Auvergne, zomer 2015 

Het leven is makkelijker als je leert te denken !

Ieder mens heeft zo zijn eigen talenten. Of ontbeert bepaalde talenten. Niet iedereen kan goed schilderen, musiceren, hardlopen, schaken, jongleren, schaatsen, klussen, of beeldhouwen.

Ook voor goed denken geldt dat niet iedereen er even goed in is. Vrij veel mensen hebben moeite om hun gedachten structuur te geven en logisch te formuleren.  Zelfs de aanhoudende stroom van gedachten in hun hoofd lijkt alle kanten op te gaan en dat is te merken als ze hun gedachten in woord of geschrift uiten.

Het tegenovergestelde doet zich ook vaak voor; mensen laten zich gemakkelijk leiden door vooringenomen opvattingen die een open manier van denken over de werkelijkheid in de weg staan.

Daar komt bij dat mensen zich vaak laten leiden door emoties, het sentimentele gevoel dat ze koesteren over een specifiek onderwerp of dat ze bij zich oproepen door het kijken naar beelden met een voor hen hoog zieligheidsgehalte.  Kritiek op zulk soort opvattingen wordt vrijwel direct ervaren als een persoonlijke aanval.

Denken zonder emoties is niet echt mogelijk, maar je uitsluitend laten leiden door emoties staat elke vorm van denken in de weg.

Net als de hier boven aangehaalde vaardigheden is denken een ambacht, het is een vaardigheid die je je eigen moet maken, die je moet oefenen, die zelfreflectie vergt en studie.  Je moet zoals Aristoteles al aanbeval in staat zijn een gedachte te overwegen zonder deze onmiddellijk als waar te accepteren.

Misschien omdat mensen niet goed kunnen denken dat ze daardoor tot de conclusie menen te moeten komen dat er iets mis is met het denken zelf.  Dat niet zij zelf, maar het denken het probleem is.

Een grotere en meer dwaze gedachte is haast niet denkbaar.  

Tom Verhoeven

Auvergne, zomer 2015