Maretak

Latijnse naam: Viscum Album

Ook bekend als Vogellijm,  Heksenkruid, Mistletoe

Vooroorlogse verzamelkaartje Marentak van de firma Boldoot.

Viscum Album

De maretak is een altijd groene struikvormige plant. Vaak te zien in wat oudere appelbomen, maar komt ook wel voor in andere boomsoorten. Het is een parasiet en volledig afhankelijk van zijn gastheer – gaat de boom dood of breekt de tak waar de maretak zich in heeft geworteld af, dan sterft ook de maretak.

De bessen worden gegeten door vogels,die de zaden echter niet kunnen verteren. Zij verspreiden middels hun ontlasting de zaden door de bomen.  Bij het eten van de bessen blijven de zaden echter ook vaak aan de snavel zitten, de vogel (meestal lijsters) veegt de zaden af aan de takken waar de plakkerige zaden dan vastkleven.

De maretak is voor mensen giftig – de plant kan bij inname van de bessen of delen van de plant ernstige maagklachten en diarree veroorzaken

De maretak is een medicinale plant               De Viscum Album is een inheemse plant van Europa. Wordt in Nederland niet zo vaak aangetroffen (wel veelvuldig in de provincie Limburg), maar dat kan te maken hebben met het ontbreken van vooral oudere appelbomen. In Nederland is het een beschermde plant. Op ons land is de maretak vooral in de oude appelbomen te vinden. Voor de Kelten en Germanen was de maretak een heilige plant die tal van bijzondere eigenschappen werd toegedicht. Omdat het net als de den en hulst groen bleef zelfs midden in de winter werden het symbolen voor eeuwig en hernieuwend leven tijdens de midwinterfeesten (Joel). Ons woord maretak verwijst naar het Middelnederlandse woord “mare” dat kwelgeest, spook betekent. Het ophangen van de maretak in huis verdreef de “mare”, de boze geesten. Het elkaar kussen onder de maretak is een in Amerika heel populair gebruik. Het is een van oorsprong Scandinavisch gebruik; de maretak werd in de huiskamer of de keuken opgehangen en dat gaf jongemannen het voorrecht het meisje van zijn keuze te kussen als ze onder de maretak stond. Bij elke kus werd een bes van de maretak geplukt en als de laatste geplukt was hield het voorrecht op. Engelse nieuwjaarskaart met mistletoe (rond 1910) Walter de la Mare (1913)

Sitting under the mistletoe (Pale-green, fairy mistletoe), One last candle burning low, All the sleepy dancers gone, Just one candle burning on, Shadows lurking everywhere: Some one came, and kissed me there. Tired I was; my head would go Nodding under the mistletoe (Pale-green, fairy mistletoe), No footsteps came, no voice, but only, Just as I sat there, sleepy, lonely, Stooped in the still and shadowy air Lips unseen—and kissed me there. Eliza Cook (1818-1889):   Under the Mistletoe, pearly and green Meet the kind lips of the young and the old; Under the Mistletoe hearts may be seen Glowing as though they had never been cold. Tom Verhoeven Auvergne, winter 2012