woensdag 27 februari 2013

Wespen in Frankrijk



Het is nog geen lente maar de langer wordende dagen  doen vermoeden dat het er aan zit te komen. Over niet te lange tijd zullen we weer de eerste wespen- koninginnen  zien rondvliegen, op zoek naar een goede plek voor een nest.
 De gewone wesp  (Vespula Vulgaris) is inheems voor de landen van Europa.  Deze wesp komt verder ook voor in noordelijk Afrika en in delen van Azie. Het is een wesp die we ook in Frankrijk het meest tegen komen. Daarnaast kunnen we ook de Duitse wesp (Vespula Germanica) aantreffen.  Er leven in Frankrijk meer soorten wespen, maar over het algemeen ervaren mensen van deze wespen de meeste hinder.
Inheems voor Frankrijk is ook de hoornaar (Vespa Cabro) . In Nederland is deze vrij zeldzaam geworden (ofschoon de laatste jaren weer in opkomst), maar in Frankrijk komt deze veel voor.
Al deze wespen zijn sociale (eusociale) insecten net als bijvoorbeeld honingbijen, hommels en mieren. Ze maken hun nest van papierpulp. Ze komen aan het pulp door plantaardig materiaal van bijvoorbeeld boombast, houten planken, riet, e.d.  af te knagen.

Wespen bouwen in de natuur hun nest bij voorkeur onder de grond – maar in de bewoonde wereld kiezen ze vaak een dakrand, een verlaten schuur of zolder. De hoornaar heeft in de natuur een voorkeur voor boomholtes, kiest soms voor een plek onder de grond, maar net als de wespen komen we ze in de bewoonde wereld vooral onder daken tegen.  Zelf hadden we een nest hoornaars in een niet in gebruik zijnde schoorsteen.
Een nest hoornaars is zelden  groter dan duizend exemplaren. Het nest van een wesp kan enkele duizenden exemplaren bevatten.  Ter vergelijking; de gemiddelde bijenkast bevat tussen de dertig- en vijftigduizend bijen.
Wespen en hoornaars jagen voor hun voedsel op insecten – vooral muggen,  vliegen en plantenetende insecten.  Deze insecten zijn proteĆÆnerijk en worden gevoerd aan de larven. De werksters voeden zich met de afscheiding van de larven.
Juist omdat ze schadelijke insecten vangen zijn wespen zeer nuttige insecten.  Zonder hen hebben we nog meer pesticiden nodig! Ze nemen dan ook een zeer belangrijke plaats in de natuurlijke kringloop in.
Wespen en hoornaars leven maar een seizoen.  Aan het eind van het seizoen zijn er geen larven meer, alleen nog maar volwassen exemplaren.  Er is geen behoefte meer aan proteine (i.e. insecten), maar wel een grote behoefte aan suiker. In de natuur zullen ze daarvoor op zoek gaan naar rottend fruit. Mensen bieden echter een goed alternatief; zij zetten op terrasjes glaasjes limonade en bier voor hen klaar. Die verleiding is voor wespen te groot!

Nesten kunnen het beste zoveel mogelijk met rust gelaten worden.  Bevind het nest zich op een plek waar men er hinder van ondervind, laat het dan door specialisten verwijderen.  Ga niet zelf aan de gang met gif e.d.

Ondervind men aan het eind van het seizoen hinder van wespen terwijl men op het terras zit, dan kan men enkele wespenvallen plaatsen. Bedenk dat wespen en hoornaars dan een voorkeur hebben voor rottend fruit.  Doe dus iets zoets als limonade in de val of een mengsel van siroop, witte wijn, bier (veel mensen hebben hun eigen recept).  Van de hoornaar zal men overdag niet zoveel last hebben, deze vliegt gewoonlijk pas in de avonduren uit. 

De Franse veldwespen (Polistes  Dominula) komen in Nederland niet voor.   
Franse veldwesp (vrouwtje)

Hier worden ze wel vaker aangetroffen op ongebruikelijke plekken, zoals de auto,   het handvat van een flicobak, een zolderraam,  e.d.
De veldwesp is wat slanker en ranker dan de gewone of Duitse wesp. Ook zij zijn sociale insecten, maar hun aantallen zijn kleiner en hun nesten dus ook. 

Opmerkelijk is dat het nest niet een afgesloten geheel vormt zoals bij wespen en hoornaars, maar dat het aan de buitenkant open blijft.
Tom Verhoeven        

dinsdag 26 februari 2013

Troonswisseling



Dit jaar op 30 april doet koningin Beatrix afstand van de troon om plaats te maken voor haar zoon koning Willem.
 
Nederland is in zijn oorspronkelijke vorm eigenlijk een republiek. En ook voor het ontstaan van de republiek was het lang een zelfbesturend gewest.  Nederland als koninkrijk is historisch gezien dus vrij nieuw. De eerste koning van Nederland was Lodewijk Bonaparte.  Pas daarna zien we de opkomst van de Oranje telgen als koning/koningin.   De kroning van een nieuwe Oranje-generatie is een vorm van publiciteit om de traditie te bevestigen en in stand te houden.

Erfelijke koningschap was al uit de tijd tijdens het bewind van Lodewijk Bonaparte. Steeds meer staten kozen voor een republiek. Niet zelden namen ze daarbij de republiek der Nederlanden als voorbeeld. De beweging van republiek naar koninkrijk is zo gezien eigenlijk een stapje terug in de historische ontwikkeling.

Dat verklaart misschien waarom het koningshuis van Oranje aanvankelijk niet populair was bij de Nederlanders.  Dit veranderde ten tijde van de tweede wereldoorlog dankzij de radio-uitzendingen met Wilhelmina.  Juliana werd pas de eerste Oranje vorst die echt populair werd.
We hebben dus geen lange traditie als koninkrijk, maar wel als republiek. De meest voor de hand liggende stap is dan ook om van Nederland wederom een republiek te maken. En ik denk ook dat dat de toekomst gaat worden.

Verder hoop ik dat Nederland in de nabije toekomst met of zonder koning meer serieuze aandacht gaat besteden aan natuurbehoud,  meer aandacht gaat besteden aan de zorg voor ouderen,  afziet van industriĆ«le landbouwmethoden,  … (ik zou nog even door kunnen gaan).

Om die toekomst te realiseren hebben we meer kritische denkers nodig in elk vakgebied. Tegelijkertijd zou Nederland gebaat zijn met minder kritische, vaak cynische en kwetsende, opmerkingen die velen lukraak maken waar ze maar even de gelegenheid krijgen.  Het is een weinig functionele manier van communiceren.  Vaak wordt het gedaan onder het mom van “vrijheid van meningsuiting”.  Het zich op kwetsende of beschamende manier uitlaten over een onderwerp of een persoon heeft historisch-filosofisch echter niets te maken met het principe van vrijheid van meningsuiting.       

Gezien mijn ervaringen van de laatste jaren/decennia in Nederland en wat ik tegenwoordig aantref op fora, facebook of het internet in het algemeen wordt het hoog tijd om hier eens aandacht aan te besteden.  Misschien heeft bij nader inzien Plato toch gelijk en moeten we een filosoof-koning(in) aanstellen als lichtend voorbeeld voor de Nederlanders. Maxima lijkt me wel een geschikte kandidaat.

Tom Verhoeven   
Auvergne, winter 2013