Er is een streek
in China dat bekend staat om zijn peren en om het feit dat er geen bijen meer
zijn. Het Nederlandse programma Zembla besteedde er op 24 januari van dit jaar
aandacht aan net als enkele soortgelijke programmas in andere landen. De
strekking van de reportage was dat er geen bijen meer waren vanwege het gebruik
van pesticiden. Dat blijkt niet helemaal te kloppen.
Hanyuan county
ligt in de provincie Sichuan in het oosten van China. Ongeveer 80 % van de
bevolking houdt zich bezig met land- en tuinbouw. Het is van oudsher een agrarische gemeenschap
met een sterke onderlinge samenhang. Zoals in de meeste oudere culturen werd
het land door de gemeenschap bewerkt en onderhouden. Er werden meerdere
gewassen verbouwd en men had ook fruitbomen. Met name perenbomen waren vrij
populair. Veel boeren hielden ook bijen.
Perenbomen hebben
kruisbestuiving nodig om fruit te kunnen produceren. In deze streek was vooral de Hanyuan Baili peer
populair, maar er waren te weinig andere rassen voor afdoende kruisbestuiving. Rond 1980 werden er twee andere variëteiten peer
geïntroduceerd en dit leidde tot een grotere productie van peren van alle drie
de soorten.
In 1983 werd op
aanwijzing van de overheid overgegaan op massale aanplant van een andere peren variëteit,
de Jinhuali peer. Deze varieteit peer leverde op de makten een betere prijs op
dan de oorspronkelijk Hanyuan Baili peer. Het leverde zelfs een betere prijs op
dan rijst en tarwe. Dit had als gevolg dat steeds meer boeren Jinhuali
perenbomen plantten op plaatsen waar voorheen andere gewassen verbouwd werden.
Er ontstond in korte tijd een monocultuur van Jinhuali perenbomen.
Het had ook als
gevolg dat er geen reden meer was om met de gemeenschap het land te verbouwen.
De boeren werden steeds individualistischer en de samenhang van de gemeenschap
brokkelde af.
Door de massale
aanplant van de Jinhuali perenbomen plantte men geen andere variëteiten perenbomen. De perenbomen van de rassen die men nog had
staan van voor 1983 of de variëteiten die door enkelingen werden aangeplant bloeiden
of vroeger of later dan de Jinhuali peren.
Omdat kruisbestuiving een voorwaarde is voor een goede oogst probeerden
men meerdere soorten peren op de bomen te enten. Toen ook dat niet tot het
gewenste resultaat leidde, ging men over op bestuiving met de hand met behulp
van een veer.
Waar waren de imkers met hun volken?
Perenbomen leveren de bijen vooral stuifmeel.
Het stuifmeel is het voedsel voor hun larven, de volwassen bij leeft van
nectar. Als de imker besluit om zijn bijenvolken
te laten vliegen op massaal aangeplante perenbomen, dan moet hij ook een
massaal aangeplante op hetzelfde moment bloeiende plant zien te vinden. Anders
verhongeren zijn bijen, ook al halen ze voldoende voedsel binnen voor hun
larven. De imkers weigerden ook om meer bijenvolken voor de perenbomen te
telen. Ze moeten voor al die bijenvolken immers de rest van het jaar dezelfde
hoeveelheid voedsel elders zien te vinden. Of dure suiker voor hen gaan kopen.
Psylla
In dezelfde
periode dat handbestuiving zo’n succesvolle methode leek te zijn werden de
perenkwekers geconfronteerd met een serieuze plaag aan Psylla, bladluis. Het is
een typerend probleem bij monocultuur.
Bij een veelzijdige beplanting kan een dergelijke plaag nooit zulke extreme vormen aannemen. Om de luis te bestrijden werd er intensief
gespoten met pesticiden. Het spuiten met
insecticiden nam toe tot maar liefst 12 keer per seizoen (lente tot
herfst). Uit vrees hun oogsten te verliezen
en daarmee hun inkomsten bleven de perenkwekers jaar in jaar uit door gaan met
het intensief gebruiken van insecticiden.
De imkers zijn allang weggetrokken naar streken waar geen pesticiden
gebruikt worden. Er leven in de wijde omgeving
van Hanyuan county ook geen andere insecten meer die fruitbomen zouden kunnen
bestuiven; geen vlinders, geen wilde bijen, geen vliegen, etc.
Ofschoon de
boeren wel hebben aangegeven dat ze eigenlijk af willen van het handmatig
bestuiven van hun perenbloesem, willen ze ook geen enkele risico lopen hun
hogere inkomsten van de Jinhuali peren te verliezen. Het aanplanten van
meerdere variëteiten perenbomen en vooral ook ander soorten van fruitbomen of andere gewassen is voor hen
niet langer een optie omdat het ten koste gaat van hun hoge inkomsten.
Dat de natuur en
de gemeenschap een prijs betalen voor hun duurdere levenstijl is irrelevant
voor hen.
Tom Verhoeven
Auvergne, lente
2013
Geen opmerkingen:
Een reactie posten