De hond moest dood

Een hond opnemen in je huis en je gezin is niet iets dat in een opwelling doet.  De hond gaat voor minstens tien – vijftien jaar deel uitmaken van je leven. Je zult lief en leed met hem delen. De hond wordt je maatje, je speelkameraad, je troost en je bron van vreugde. Iedere keer dat hij je maar even niet gezien heeft zal hij je weer even uitbundig begroeten. Elke ochtend zal hij je wekken en elke avond wil hij aan je voeten liggen. De hond maakt evenzeer deel uit van je familie als de kinderen of de grootouders.

Als je dit niet zo ervaart moet je niet aan een hond beginnen.

De hond is een diersoort dat al duizenden jaren met de mens samenleeft. Maar als we kijken naar hoe moderne mensen met honden omgaan dan valt ogenblikkelijk op dat mensen honden allerminst begrijpen, slecht met hen communiceren en de honden proberen te domineren in plaats van met hen een hechte band op te bouwen.  

Er gaat tijd en aandacht zitten in het opbouwen van zo’n hechte band. Wie een drukke baan heeft, veel weg is van huis, veel moet reizen, lange kantooruren maakt, moet niet aan een hond willen beginnen.

Een pup vergt vooral in het begin extra veel aandacht. Het jonge dier is vaak nog niet helemaal zindelijk. Het knaagt aan allerlei objecten in huis die daar niet voor bestemd zijn. Misschien krabt de hond het behang los of het pasgelegde tapijt. Misschien komt hij er achter hoe de deur van de koelkast open moet of hoe de vuilnisbak omgekieperd kan worden. Misschien rent hij als een dolle door het huis terwijl hij allerlei dingen omgooit. Dat hoort allemaal bij normaal gedrag van een pup. En het kan een tijd duren eer dat gedrag in betere banen geleid kan worden. Wie een pup in huis neemt moet geduld hebben.

Dit geldt ook en misschien zelfs nog meer, wanneer gekozen wordt voor een hond uit het asiel. De hond heeft dan waarschijnlijk al een tijdje alleen doorgebracht in een kooi met weinig bewegingsruimte. Hij heeft met wisselende mensen contacten gehad die allemaal anders op hem reageerden. Hij is in aanraking gekomen met andere honden waar hij het soms goed mee kon vinden, soms helemaal niet. Kortom, het is een hond die mogelijk verwarrende ervaringen achter de rug heeft en die in het nieuwe huis met het nieuwe gezin nog niet weet wat er precies van hem verwacht wordt. De manier waarop hij probeert te achterhalen wat de bedoeling is en wat zijn plek is, is door uit te proberen; “wat zou er gebeuren als ik deze kussen sloop ? “ , “wat zou er gebeuren als ik eens flink ga staan blaffen? “, “wat zou er gebeuren als ik eens midden op het tapijt plas?”, “wat zou er gebeuren als ik hier op een willekeurige plek neerval en niet meer beweeg? “, “wat zou er gebeuren als ik eens naar die kat en die hond hap ?”. Aan de hand van de reacties leert de hond al vrij snel inschatten wat kan en wat niet kan. Als de eigenaar instabiel gedrag vertoont door gestresst of agressief te reageren dan leert de hond daar ook van; hij gaat dezelfde soort stress en/of agressie vertonen jegens de eigenaar en naar anderen.

Ook hier geldt dat er tijd en aandacht in gaat zitten voor hond en gezinsleden elkaar leren kennen en goed met elkaar leren te communiceren. En daarbij moeten we niet denken aan enkele dagen of weken, maar eerder aan maanden om een goede basis te leggen.

In de praktijk zien we dat lang niet alle mensen geschikt zijn om een hond in hun huis te nemen. Zelfs niet als het idee hen eigenlijk wel aanstaat.

Een enkele keer gaat het ernstig mis. En dit relaas is daar een voorbeeld van.

In Nederland zijn er meerdere mensen en organisaties die zich bezig houden met het naar Nederland halen van honden die in het buitenland in een asiel zitten. Sommige specialiseren zich en richten zich op een land, andere zijn actief in meerdere landen. De vereniging “My Martin” haalt honden naar Nederland die in Rusland – met name Moskou, in het asiel terechtgekomen zijn. Soms gaat het om honden die door de eigenaars daar zijn achtergelaten, vaker gaat het om zwerfhonden.

De Russische vrijwilligers die in het asiel werken blijken zeer betrokken bij hun werk en besteden veel aandacht aan de honden. De honden die naar Nederland komen blaken dan ook van gezondheid en levensenergie.

Eind 2014 wordt er een jonge hond naar Nederland overgevlogen (samen met enkele andere honden) die opgehaald wordt door een van de bestuursleden van de vereniging. De aankomst wordt gefilmd – en ondanks de vliegreis oogt de jonge hond die de naam Baton draagt fris en levendig. Het is een kalme hond die nieuwsgierig snuffelt naar andere honden en naar voorbijgangers. Hij loopt aan de riem mee zonder te trekken.

In de weken die volgen blijkt Baton als zoveel jonge honden buitengewoon leergierig. Misschien omdat hij al wat training heeft gehad, maar ook omdat het een heel slimme hond is leert hij nieuwe dingen snel en gemakkelijk. De filmpjes die in de weken daarna worden gemaakt (en later naar Frankrijk worden gestuurd) laten telkens een speelse, vrolijke, leergierige jonge hond zien die elke aanwijzing nauwgezet opvolgt.

De hond lijkt meer moeite te hebben met de levensstijl van zijn eigenaar. De hond gaat geregeld mee met de auto, maar moet dan vaak urenlang in de auto blijven, terwijl de eigenaar in bespreking is met een client. Langdurig in een auto verblijven is net zo vervelend voor een hond als langdurig in een kennel te zitten.

Later geeft de eigenaar aan dat Baton het geweldig vindt om buiten te zijn, maar moeite heeft met de grote stad (ze is woonachtig in Den Haag). Ze geeft aan dat er kleine problemen zijn; de hond zou uithalen naar andere honden (op het filmpje dat opgenomen is op Schiphol ging de hond juist vriendelijk om met vreemde honden) en zelfs naar mensen.

Blijkbaar heeft ze twijfels over de hond en er worden enkele oplossingen aangeboden. De hond kan terug naar Rusland naar het asiel waar hij vandaan kwam, de hond is meer dan welkom bij de eigenaresse van een groot terrein in Frankrijk waar de hond alle ruimte en rust heeft. En de hond kan als overgangsperiode verblijven op het platteland bij een ander bestuurslid van de vereniging. Oudejaarsavond nadert en de hond blijkt bang voor vuurwerk. Een verblijf buiten de stad zou de hond al het geknal van vuurwerk besparen.

De eigenaar lijkt te kiezen voor het brengen van de hond naar Frankrijk, er volgt een telefoongesprek met Frankrijk en daarin geeft de eigenaar flink af op het asiel in Rusland dat in haar ogen onder een nieuwe leiding niet goed functioneert. Daarbij stelt de eigenaar van Baton dat het beter is de hond te laten inslapen dan hem terug te sturen naar Rusland en dat het nu een kwestie was van Baton naar Frankrijk te brengen of de hond te laten afmaken.

In dat gesprek en in email berichten gaf ze aan dat ze in de slechts zeven weken dat ze Baton nu had, al met hem naar drie verschillende gedragstherapeuten was geweest, ze was met hem naar dierenartsen geweest en hij had een muilkorf omgekregen.

Ze stuurt meerdere filmpjes naar Frankrijk met beelden van de hond binnenshuis en tijdens wandelingen buiten. Telkens is er dezelfde probleemloze, vrolijke, levendige en gehoorzame hond te zien. De beelden stroken niet met de vreemde beweringen over de hond van de eigenaar.

Vlak voor het geplande vertrek naar Frankrijk meldt de eigenaar zich af; Baton heeft haar tijdens het om hem heen afsteken van vuurwerk in haar hand gebeten. Begrijpelijk, de hond raakt in paniek van vuurwerk, dat was inmiddels bekend.  In hetzelfde telefoongesprek vertelt de eigenaar dat ze veronderstelt dat Baton een uiterst zeldzame epileptisch aandoening heeft. Ze heeft alleen nu geen tijd om dit te laten onderzoeken. Hoe ze op dit idee gekomen is wordt niet duidelijk, ze is zelf geen veterinaire arts.

Amper twee uur later heeft Baton een “zware epileptische aanval”, het schuim staat hem op zijn bek en hij zwaait onstabiel op zijn vier poten.  Dit zijn overigens geen typische symptomen voor epilepsie, wel voor vergiftiging.

Langzaam maar zeker wordt duidelijk voor welk scenario de eigenaar heeft gekozen. De hond gaat niet naar Frankrijk en ook niet naar Rusland. Er is al gekozen voor het laten inslapen van de jonge hond. De eigenaar heeft alleen nog een ernstige ziekte nodig als excuus.

Een geraadpleegde dierenarts voorziet haar van kalmeringsmiddelen voor de hond.  

De eigenaar beweert dat ze Baton na nieuwjaarsdag naar een neuroloog bracht – en die stelt inderdaad precies zoals de eigenaar al veronderstelde een uiterst zeldzame epileptische aandoening vast. Met het advies dat het beter is de hond te laten inslapen. De arts zou volgens de eigenaar hebben beweerd dat er geen medische behandeling en geen medicatie mogelijk is.

Het is onduidelijk of de eigenaar echt bij een neuroloog is langs geweest. Er is geen verslag van het onderzoek, er zijn geen beelden van de scan die zou zijn gemaakt.

Een epileptische aandoening is behandelbaar. Er is medicatie beschikbaar. En vormt dus geen enkele reden om de hond te laten inslapen.

Daar komt bij dat epileptische aanvallen vaak veroorzaakt worden door stress. Stress die teweeg gebracht wordt door drukte, lawaai, door verkeerde omgang met de hond en een hectische levensstijl. Het vertonen van agressie naar de hond kan ook veel stress geven, net als fysiek geweld.

Indien er wel een scan is gemaakt en deze een aandoening toonde die niet verholpen kon worden, aan wat voor soort plotselinge aandoening moeten we dan denken ? Een harde slag tegen de kop van de hond met een hard object ? En wanneer moet dat dan gebeurt zijn ? In Moskou was de jonge hond gezond, levendig en speels. Geen van de vrijwilligers is ooit   door hem gebeten. Hij vertoonde nooit kenmerken van stress en had al helemaal geen epileptische aanvallen. Toen de hond op Schiphol arriveerde zag hij er fit, levendig en nieuwsgierig uit. Dan ligt het voor de hand te vooronderstellen dat er iets gebeurt is in de zeven weken dat de hond in Nederland verbleef. Het ligt niet in de rede om te kijken naar een oorzaak in Rusland.

Bij welke dierenarts heeft de eigenaar de hond laten inslapen ? En wat gaf de dierenarts als reden op ? Is er een verslag van de dierenarts ?

Dieren hebben recht op een goede verzorging en daarvoor zijn ze afhankelijk van hun eigenaar. Eigenaren hebben dus een zorgplicht. Dat is wettelijk geregeld.

Heeft deze eigenaar zich voldoende gekweten van haar zorgplicht ?

Was de hond zo ziek dat er geen andere optie mogelijk was dan hem te laten inslapen of wilde de eigenaar op een makkelijke manier van de hond afkomen?

De asiels die ik zelf ken geven een hond niet zomaar mee. Er wordt gekeken naar de woonomstandigheden, de beschikbare tijd om met de hond door te brengen, ervaring met honden. En er wordt na enkele weken gecontroleerd hoe het met de hond gesteld is. Als blijkt dat er iets mis is wordt de hond zelfs weer mee terug genomen.

Bij een vereniging van amateurs zoals My Martin kent men een dergelijke procedure niet. Als de hond eenmaal bij de nieuwe eigenaar is blijkt de taak van My Martin gedaan. Dat is niet echt verantwoord te noemen.

Er is middels een schrijven gericht aan de bestuurders van My Martin bekendheid gegeven aan deze trieste geschiedenis.  Vooralsnog heeft het bestuur niet gereageerd op dit schrijven.

Op eerdere berichten via email en facebook gaf men aan dat men meende dat de eigenaar correct had gehandeld. Niet zo verwonderlijk als men beseft dat de eigenaar van de hond een adviserende rol speelt in het bestuur van My Martin.

Toch zou men bij een vereniging die opkomt voor honden en honden uit asiels wil redden enige ontsteltenis en zelfs verontwaardiging mogen verwachten. Op zijn minst zou men van een integer bestuur verwachten dat ze de kwestie grondig onderzoekt.

Vooralsnog wordt dit niet gedaan en de eigenaar wordt de hand boven het hoofd gehouden.

Dit getuigt niet alleen van een gebrek aan integriteit. Het is ook kwetsend voor alle betrokkenen. Ook voor de vrijwilligers in Rusland is deze gebeurtenis buitengewoon pijnlijk. Het druist tegen elk gevoel van rechtvaardigheid in. Zij werken in het asiel om honden te redden, ze geven de honden goede verzorging en waar nodig medische hulp. Als zij dan een hond meegeven om opgenomen te worden in een gezin in Nederland is het ook een inbreuk op hun vertrouwen als de hond dat binnen enkele weken wordt afgemaakt.

Al met al een buitengewoon onverkwikkelijke geschiedenis, waar bij iedereen de verantwoordelijkheid ver van zich afschuift – maar ondertussen is er wel een jonge hond onnodig gedood.

Aanvulling 15 januari 2015:
My Martin blijkt niet georganiseerd te zijn als vereniging, maar als stichting. Een essentieel verschil tussen een stichting en een vereniging is dat een stichting haar eigen bestuur benoemd (vaak voor onbepaalde tijd) en geen leden heeft, terwijl een vereniging wel leden heeft en het bestuur door de algemene ledenvergadering benoemd wordt voor een bepaalde tijd (3-4 jaar).
De stichting My Martin werd op 24 september 2015 opgericht.

Wat het bestuur van de stichting niet goed begrijpt is dat de stichting een rechtspersoon is; wanneer men een beroep doet op de stichting, een vraag voorlegt aan de stichting, een brief schrijft aan de stichting of zoals in dit geval een incident van dierenleed signaleert waar de stichting deels bij betrokken is dan dient de stichting bij monde van het bestuur te reageren. Tot nog toe heeft men dat nog niet gedaan. Wel ageert men als persoon tegen de degene die bereid bleek om de jonge hond Baton in huis op te nemen in Frankrijk - omdat zij dit artikel op haar FB pagina plaatste. Zoals wel vaker voorkomt is de brenger van het slechte nieuws de gebeten hond. Ook dat getuigt van het ontbreken van integriteit van bestuur - men is niet in staat om op een adequate en correcte manier met kritiek om te gaan. 

Tom Verhoeven

Auvergne,  winter 2015