Mensen hebben graag controle over hun leven en
over hun omgeving. Dat is goed te zien aan de manier waarop tuinen worden
aangelegd en onderhouden. Bij het aanleggen van een tuin wordt menigmaal eerst
alles verwijderd. In de kaalslag die dan overblijft word alles egaal gemaakt en
vervolgens wordt de grasmat neergelegd (als je een tuin hebt moet je een
grasmat hebben!), dan volgen de voorgevormde struikjes en wat kleine boompjes.
Een strakke heg vormt een afscheiding met de buren en voor het huis komt een
keurig wit hekwerk. Enkele kabouters en natuurlijk de barbecue, een parasol,
een tuinbank en de tuin is nagenoeg compleet. Verder is het een kwestie van
twee keer per week maaien, want we willen een korte dichte grasmat. Gras
aanharken om gras en gevallen bladeren te verwijderen, grasmat harken met de
verticuteerhar om mos te verwijderen, gaten prikken in de grasmat om het te
ontluchten, vallen plaatsen om de onder de grasmat gravende mollen te vangen.
De heg moet een paar keer per jaar gesnoeid worden om hem mooi strak te houden
(vooral niet te breed en niet te hoog laten groeien!), de rozen moeten terug
gesnoeid worden op niet meer dan drie uitlopers, de bolvormige buxus moet goed
rond gehouden worden, er moet gif gestrooid worden om van dat mierennest af te
komen en korrels gehaald worden tegen de slakken. En dan hebben we nog
kunstmest nodig dat beslist niet verspreid kan worden zonder een speciaal
daarvoor ontworpen karretje. En dat moet allemaal gedaan worden in het toch al
zo overvolle weekend. Het heeft verdacht veel weg van werk, met dezelfde
tijdsdruk en stress die we ook in onze dagelijkse werk ervaren.
De amerikaanse hovenier en tuinontwerper
Felder Rushing heeft een andere benadering die hij de naam Traag Tuinieren
(Slow Gardening) heeft gegeven. De naam verwijst naar een methode van koken die
bekendheid heeft gekregen als Slow Cooking.
In deze traditionele benadering van het koken wordt er uitsluitend met
lokaal gekweekte groenten en fruit gewerkt, vrij van pesticiden en kunstmest.
Vaak wordt er ook gebruik gemaakt van oude rassen. Het belangrijkste is dat de
groente en het fruit geur en smaak hebben – iets dat in kassen en bij gebruik
van kunstmest vaak verloren gaat.
Felder Rushing benadert de tuin op een
soortgelijke wijze. Hij heeft zich daarbij ook door de Gestalt-theorie laten
inspireren, dat op zijn beurt weer veel gelijkenis vertoont met Zen en Taoisme. De
beleving van de tuin is daarbij belangrijker dan het eindresultaat. Tuinieren
gaat over ontspanning en genieten en niet over inspanning en werk – dit is een
kernprincipe volgens Felder Rushing. En het gaat over het waarderen van wat er
groeit in de tuin. Soms komt er onbedoeld spontaan ergens een plantje op dat
ideaal is voor die plek. Men moet dan niet meteen klaar staan met de schoffel.
Vaak beseffen mensen niet wat ze weghalen en plaatsen planten in de tuin die er
op die plek of die grondsoort helemaal niet thuis horen. Daarom moeten we leren
bewust te zijn van hoe men iets doet en wat de gevolgen kunnen zijn van wat men
doet.
Andere herkenbare aspecten van Traag Tuinieren
zijn:
- de tuinder is autonoom, hij maakt deel uit van de tuin.
- de gevoeligheid, integriteit en creativiteit van de tuinder wordt gerespecteerd.
- zelfbewustzijn wordt benadrukt.
- op ervaring gebaseerde manier van tuinieren (al doende leert men).
Een journalist bezocht de tuin van Felder
Rushing en het eerste dat hem opviel was dat er enkele dode bremstruiken in de
voortuin stonden. “Die haal je zeker weg” vroeg hij aan Felder Rushing. Deze
antwoordde; “Vroeger zou ik die zeker hebben weggehaald! Tegenwoordig denk ik;
bruin is ook een kleur…"
Tom Verhoeven
Auvergne winter 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten