De wolf is
omringd door mythes. Je kunt geen gesprek beginnen over wolven of iemand
vertelt je wel een vaag verhaal over vee dat aangevallen is of een man, vrouw
of kind dat gedood zou zijn door een wolf. Het zijn vage verhalen omdat als je
door gaat vragen men niet weet waar het verhaal zich afspeelt of wanneer het
verhaal zich afspeelt. Men heeft, zo stelt men dan, gewoon gehoord van hele
kuddes schapen die uitgeroeid zijn door wolven. Kuddes schapen? Waar in Europa
lopen die kuddes met schapen dan rond? En daar zouden er meerdere van
uitgemoord zijn door wolven? Ik weet van kuddes schapen die ronddwalen in de
Schotse hooglanden, maar op de Britse eilanden komen geen wolven voor. Of
bedoelen ze dat er schapenkuddes in de Oost-Europese landen zijn? Misschien in
Carpathie? Ze hebben er in ieder geval wel wolven.
Als je even
rustig gaat zitten en er een momentje over nadenkt dan klinkt zo’n verhaal
eigenlijk helemaal niet aannemelijk. Het is zelfs geen echte mythe, het is een
“broodje aap” verhaal.
Hetzelfde geldt
voor verhalen over mensen die aangevallen en gedood zijn door een wolf.
Biologen en historici zijn sinds de hernieuwde verspreiding van wolven in West
Europa bezig met het verifieren van meldingen van incidenten waar wolven bij
betrokken zouden zijn geweest. Het ergste feit dat tot nu toe vast staat is een
lichte beet en een schram. Bij de andere voorvallen was er geen sprake van
letsel of ging het niet om wolven, maar om honden die zich agressief toonden.
Er zijn geen gevallen bekend van mensen die echt geconfronteerd werden met een
aanval door wolven en er zijn al helemaal geen gevallen bekend van mensen die
omkwamen als gevolg van een aanval door wolven.
In 2008 besloten
de Zwitserse dierentuinen samen iets te doen tegen al dit soort “broodje aap”
verhalen. Vooral in de eerste jaren dat de wolven gesignaleerd werden, kwamen
er meldingen van schapen die gedood waren door een wolf. Wolven leven in
familieverband. Jonge wolven van anderhalf, twee jaar oud verlaten de troep om
hun eigen territorium te vinden en daar met een andere wolf een nieuwe troep te
beginnen. Zolang dat eigen territorium en een eigen maatje niet gevonden is
zwerft de wolf alleen rond. Zijn voedsel bestaat dan vooral uit kleiner wild en
gevogelte, in zijn eentje vormt hij geen partij voor een volwassen ree of wild
zwijn. Maar een schaap in een keurig netjes afgezet stukje terrein vormt dan
een buitenkansje! Honden die met hun baas op een toeristisch wandeltochtje meeliepen
hadden dat al eerder ontdekt!
Zo ontstond al
snel het beeld van de moordende wolf. Met als gevolg dat steeds vaker de eis te
horen was dat de wolven afgeschoten moesten worden. Illegaal werd daar ook
gehoor aan gegeven, in die jaren was Zwitserland het land waar de meeste wolven
werden doodgeschoten. En dat terwijl de wolven wettelijk beschermde dieren zijn
en er een stevige boete plus een jaar gevangenisstraf op het neerschieten van
een wolf staat.
Terwijl de
dierentuinen met een campagne begonnen om het publiek te informeren over het werkelijke
leven en gedrag van de wolven kwam de overheid met een subsidiepotje.
Schapenhouders werd verzocht om hun omheiningen te verwijderen en weer als
vanouds kuddes schapen te vormen. Die methode was allang verdwenen,
schapenhouders hielden er hooguit nog twintig schapen op na en die lieten ze
grazen op een omheind veldje. Zo bespaarden ze zich ook een herdersjongen. En
het was minder werk.
De subsidie was
niet bestemd voor het verwijderen van het prikkeldraad van de schapenveldjes.
De subsidies waren bestemd voor iets anders dat men ook alleen nog maar uit
herinneringen kende; herdershonden !
En dit blijkt in
de praktijk goed uit te pakken. Een grotere schaapskudde biedt op zich al meer
bescherming voor ieder schaap. De honden die meelopen met de kudde waken over
hen en tolereren wolven of andere honden niet in hun nabijheid. En toeristen
vinden het nog idyllisch ook. Iedereen blij. En misschien dat dit ook bijdraagt
om al die rare verhalen over wolven eindelijk uit de wereld te helpen.
Tom Verhoeven
Auvergne, lente
2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten